Mây tre đan là một trong những nét đẹp tinh hoa của văn hóa truyền thống. Đây là truyền thống được hình thành và phát triển từ lâu đời tại Việt Nam. Trải qua rất nhiều giai đoạn thăng trầm của xã hội. Cho đến ngày nay nghề làm mây tre đan vẫn ngày càng khởi sắc.
Hiện nghề thủ công mây tre cũng đã có một chỗ đứng nhất định trên thị trường. Để hiểu rõ hơn về đồ thủ công mây tre cũng như nghề mây tre đan. Hãy cũng theo chân Mây Tre Phú Vinh khám phá về nghề này cũng như công việc của những nghệ nhân mây tre đan như thế nào nhé!
Khái quát chung về nghề làm mây tre đan
Nghề thủ công đan mây tre là một trong những nghề thủ công truyền thống của Việt Nam, được thực hiện bằng cách dùng các sợi tre, bẹ tre hoặc lục bình, sáp mây để đan thành các sản phẩm như giỏ, thùng, túi xách, nệm, đệm, vỏ chăn, rèm cửa, tranh tre, tấm lót… Nghề thủ công đan mây tre đã được truyền lại qua nhiều thế hệ và phát triển tại các vùng quê trên khắp cả nước Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng ven biển và miền núi.
Quá trình đan mây tre bắt đầu bằng việc lựa chọn các loại tre tốt nhất, chất lượng nhất, sau đó thợ thủ công sẽ xử lý và phơi khô tre để sử dụng. Các sợi tre được đan với nhau theo từng kích cỡ và hình dạng khác nhau để tạo thành các sản phẩm có hình dáng và kích thước mong muốn. Thợ thủ công sử dụng các công cụ đơn giản như kim đan, kéo đan, dao cắt, móc đan để thực hiện quá trình đan mây tre.
Nghề thủ công đan mây tre đòi hỏi sự khéo léo, tinh tế và bền bỉ của người thợ thủ công. Sản phẩm đan mây tre không chỉ đẹp mắt, có giá trị thẩm mỹ cao, mà còn rất bền và có tính thẩm mỹ cao, thích hợp để sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau như trang trí nhà cửa, văn phòng, quán cà phê, nhà hàng, khách sạn, các địa điểm du lịch…
Nghề thủ công đan mây tre không chỉ là một nghề truyền thống quan trọng của Việt Nam, mà còn là một nghề làm giàu cho nhiều người dân ở các vùng quê. Các sản phẩm đan mây tre cũng được xuất khẩu sang các nước khác, góp phần đưa hình ảnh đất nước, văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Nghề mây tre đan có lẽ đã không còn xa lạ đối với chúng ta. Đây là nghề truyền thống và đã được ông cha ta truyền qua nhiều thế hệ. Nghề mây tre đan này chủ yếu làm ra những đồ thủ công mây tre. Nhằm mục đích phục vụ cho đời sống hàng ngày của con người như: Rổ, giá, thúng, bàn, ghế,…
Đồ thủ công mây tre là những sản phẩm được làm từ tre, một loại nguyên liệu tự nhiên phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tre có đặc tính dẻo dai, nhẹ và rất bền, vì vậy nó rất phù hợp để sử dụng để làm các sản phẩm thủ công.
Các sản phẩm thủ công mây tre bao gồm nhiều loại, từ những vật dụng gia đình như giỏ đựng rau củ quả, giỏ đựng trái cây, giỏ đựng quần áo cho tới các sản phẩm trang trí như đèn tre, tranh tre, kệ tre, ghế tre, bàn tre, nệm tre, thảm tre và nhiều sản phẩm khác. Ngoài ra, còn có các sản phẩm như nón tre, túi xách, mũ tre và giày dép tre.
Để làm ra các sản phẩm thủ công mây tre, người thợ truyền thống thường phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau. Đầu tiên, họ sẽ thu thập tre tươi từ rừng hoặc các vùng cây tre trồng, sau đó sẽ tách các sợi tre thành từng nhóm. Tiếp theo, họ sẽ ngâm tre trong nước để làm mềm, rồi uốn các sợi tre thành các hình dạng mong muốn. Cuối cùng, họ sẽ ghép các mảnh tre lại với nhau bằng cách dùng dây tre hoặc các loại sợi khác để tạo ra các sản phẩm hoàn chỉnh.
Đồ thủ công mây tre không chỉ có giá trị sử dụng cao mà còn mang trong mình giá trị văn hoá, mang đậm nét truyền thống của người Việt Nam. Ngoài ra, sản phẩm thủ công mây tre còn rất thân thiện với môi trường vì được làm từ nguyên liệu tự nhiên, không gây hại cho sức khỏe và môi trường khi sử dụng và không tạo ra chất thải gây ô nhiễm môi trường.
Các sản phẩm đồ thủ công từ tre có thể được chia thành nhiều loại, bao gồm:
- Đồ nội thất: Bàn, ghế, giá sách, tủ, hộp đựng đồ, đèn tre,…
- Đồ gia dụng: Khay, giỏ, hộp đựng bánh, nồi tre,…
- Đồ trang trí: Chậu cây, tranh tre, phong bì tre,…
- Đồ chơi: Xe đạp tre, con rồng tre,…
- Đồ thờ cúng: Các vật dụng trong lễ hội, câu đối tre, tượng phật,…
Sản phẩm đồ thủ công mây tre được làm thủ công hoàn toàn bằng tay từ nguyên liệu tre tươi được lựa chọn kỹ càng. Người thợ dùng những kỹ thuật cắt, uốn, dẻo để tạo nên hình dáng và hoa văn trên sản phẩm. Bên cạnh đó, các sản phẩm đồ thủ công mây tre cũng được sơn, trang trí bằng các màu sắc đẹp mắt.
Các sản phẩm đồ thủ công mây tre không chỉ có giá trị thẩm mỹ cao mà còn mang tính thực dụng. Những sản phẩm này có khả năng chống ẩm, chịu được nhiệt độ và không bị mối mọt. Chính vì thế, đồ thủ công mây tre được ưa chuộng trong việc trang trí nhà cửa, làm quà tặng, hay sử dụng trong các hoạt động văn hóa, tôn giáo.
Tuy nhiên, càng về sau thì nghề mây tre ngày càng phát triển. Nền kinh tế phát triển kéo theo những làng nghề cũng phát triển theo. Nhưng những làng nghề nào biết nắm bắt cơ hội thì khả năng phát triển rất cao. Tính đến nay, nước ta có đến hàng nghìn làng nghề làm nghề mây tre đan. Cung cấp ra sản phẩm những sản phẩm ngày càng đa dạng về mẫu mã, giá cả.
Khi mà máy móc thiết bị hiện đại ngày càng được vận dụng trong sản xuất. Khiến cho thời gian, năng suất lao động được tăng cao. Cũng như chất lượng sản phẩm mây tre ngày càng tốt hơn. Đặc biệt là khi công nghệ sơn mài đã được người thợ ứng dụng vào nghề này. Tạo ra các sản phẩm với chất lượng cao, mẫu mã bắt mắt. Do đó mà các đồ thủ công mây tre ngày càng được ưa chuộng. Không những phục vụ khách hàng trong nước mà còn xuất khẩu ra các nước trên thế giới.
Tính đến nay, nghề làm mây tre đan đã trở thành một trong số những nghề về thủ công đem lại giá trị kinh tế cao nhất. Khiến cho nền kinh tế nước ta ngày một phát triển và lớn mạnh. Thêm vào đó, nghề này cũng tạo ra rất nhiều cơ hội việc làm cho người lao động. giúp nhà nước giải quyết công ăn việc làm một số lượng lớn lao động. Vậy những nghệ nhân làm mây tre đan đã sản xuất và tạo ra đồ thủ công mây tre như thế nào? Cùng Mây Tre Phú Vinh khám phá nhé!
Quy trình sản xuất đồ thủ công mây tre đan truyền thống
Tre là một trong những loài cây có giá trị kinh tế và văn hóa lớn ở Việt Nam. Loài tre ở Việt Nam chủ yếu được chia thành 3 loài chính là tre leo, tre ngô và tre nứa.
- Tre leo:
- Tên khoa học: Bambusa polymorpha.
- Đặc điểm: Có thể cao đến 30 mét, có tán lá dày và khá rộng.
- Phân bố: Phổ biến ở miền Trung và Nam Trung Bộ.
- Tre ngô:
- Tên khoa học: Bambusa bambos.
- Đặc điểm: Có thể cao đến 20 mét, thân mảnh và cứng, lá nhỏ hẹp.
- Phân bố: Phổ biến ở miền Nam Việt Nam.
- Tre nứa:
- Tên khoa học: Dendrocalamus asper.
- Đặc điểm: Có thể cao đến 30 mét, thân to và dày, lá dài hẹp.
- Phân bố: Phổ biến ở miền Bắc Việt Nam.
Loài tre ở Việt Nam có nhiều ứng dụng trong đời sống, từ xây dựng nhà cửa, làm đồ dùng gia dụng đến sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ. Ngoài ra, tre cũng có giá trị sinh thái và có khả năng hấp thụ khí CO2, giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, do sự phát triển của các ngành công nghiệp đòi hỏi nhu cầu sử dụng tre tăng cao, nhiều khu rừng tre ở Việt Nam đang bị đe dọa bởi quá trình khai thác trái phép và không bảo vệ hợp lý. Để bảo vệ nguồn tài nguyên tre, cần có các chính sách quản lý bảo vệ rừng và khuyến khích sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường thay thế cho tre trong sản xuất công nghiệp và đời sống.
Để có được những đồ thủ công mây tre chất lượng, mẫu mã đa dạng thì đều phải trải qua các bước sau đây:
Bước 1: Chọn nguyên liệu mây tre đan sao cho phù hợp.
- Loại tre được chọn phải là tốt nhất, phải là loại tre không non, không già, mọc thẳng, có độ cứng cao.
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu mây tre.
- Đối với nguyên liệu tre: Chặt lấy thân rồi đem phơi tái, xử lý chống mối mọt.
- Đối với nguyên liệu mây: Mây có đặc điểm là rất nhiều gai nhọn xung quanh. Nên khi tiến hành quá trình sơ chế mây cần hết sức cẩn thận. Lớp vỏ gai bên ngoài sẽ được róc bỏ sau đó đem đi phơi tái để chuyển sang giai đoạn xử lý bước đầu.
Bước 3: Xử lý nguyên liệu mây tre đan
- Đối với nguyên liệu tre: Tre được cạo vỏ, đánh bóng với giấy ráp. Rồi cho vào lò, dùng rơm hoặc lá tre để hun khói. Công đoạn này vừa có tác dụng tạo màu, vừa giúp làm khô nguyên liệu, lại giúp chống cong vênh. Sau khi hun lấy màu thì tre sẽ có màu nâu tây hoặc nâu đen. Để tre nguội sau đó đem đi uốn thẳng.
- Đối với nguyên liệu mây: Mây được phơi sấy vừa để nguyên liệu khô, vừa để lấy màu.
Bước 4: Chẻ sợi
- Mây và tre muốn sử dụng được thì phải chẻ nhỏ và tuốt thành sợi rồi mới có thể đem đan.
Bước 5: Thi công chế tác sản phẩm
- Sau khi đan xong, sản phẩm tùy theo yêu cầu sẽ được nhúng keo, sơn màu, phủ bóng bề mặt. Cắt tỉa những chỗ nối, dư thừa để sản phẩm hoàn chỉnh nhất.
Như vậy là bạn đã biết quá trình tạo ra đồ thủ công mây tre như thế nào rồi phải không? Nó đòi hỏi tay nghề của người thợ phải cao, thì mới có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng, ấn tượng. Đồ thủ công mây tre mang trong mình nét mộc mạc nhưng vẫn không kém phần hiện đại.
Vậy làm sao để sở hữu những đồ mây tre chất lượng đẹp? Hãy đến ngay với Mây Tre Phú Vinh để lựa chọn những mẫu yêu thích ngay nào!
Mây Tre Phú Vinh cung cấp các sản phẩm nội thất mây tre tại Hà Nội và trên toàn quốc. Chúng tôi cam kết sản phẩm chất lượng cao với mức giá ưu đãi nhất.
Để lại bình luận