Giữ cốt cách làng nghề truyền thống mây tre đan

Tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động

Làng nghề sản xuất mây tre đan Phú Vinh, thuộc thôn Phú Vinh, xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ cách trung tâm Hà Nội khoảng 30 km đi về hướng Tây Nam, là một trong những làng nghề truyền thống nổi tiếng của thủ đô. Với hơn 400 năm lịch sử, người dân tại đây đã gắn bó với nghề tổ tiên để lại và ngày càng có nhiều sáng tạo để làm ra những sản phẩm mây tre đan đa dạng hơn về mẫu mã và kiểu dáng.

Sản phẩm mây tre đan Phú Vinh là một sự kết hợp tuyệt vời giữa nét đặc trưng truyền thống và sự sáng tạo hiện đại. Theo người dân địa phương, nét đặc trưng truyền thống của sản phẩm mây tre đan Phú Vinh là hình dáng tuy đơn giản, mộc mạc nhưng kỹ thuật sản xuất lại rất tinh xảo, đòi hỏi sự công phu của những đôi bàn tay tài hoa, khéo léo. Các sản phẩm mây tre đan ở đây được làm từ sợi tre tự nhiên, chọn lọc và được đan tay tỉ mỉ bởi những người thợ có kinh nghiệm. Các sản phẩm có độ bền cao, đẹp mắt và mang đậm nét văn hóa, truyền thống của vùng đất này.

Giữ cốt cách làng nghề truyền thống mây tre đan

Nếu nhắc đến những phụ nữ khéo nghề ở làng mây, tre đan Phú Vinh, không ai có thể không nhắc đến nghệ nhân Nguyễn Thị Hân – một người đã nổi tiếng trong giới nghệ nhân với những tác phẩm tinh xảo của mình. Tuy nhiên, điều bất ngờ là chị Hân không phải là người quê gốc Phú Vinh. Lúc đầu, khi lấy chồng và đến sống ở Phú Vinh, chị Hân mới bắt đầu học những đường đan đầu tiên. Nhưng niềm đam mê đối với nghề đan lát đã giúp chị rút ngắn khoảng cách từ lúc mới vào nghề đến thạo nghề.

Hiện nay, xưởng mây, tre của gia đình chị Nguyễn Thị Hân thu hút khoảng 20 lao động và sản phẩm của chị đã xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Với kinh nghiệm và sự tài năng của mình, chị Hân luôn nỗ lực để sáng tạo và phát triển sản phẩm mây tre đan. Bằng cách kết hợp những kỹ thuật đan lát truyền thống với sự sáng tạo hiện đại, chị đã tạo ra những sản phẩm độc đáo, đẹp mắt và ấn tượng. Một trong những sáng tạo độc đáo của chị Hân là những món đồ trang sức mới lạ dành cho phụ nữ như vòng đeo tay, đeo cổ, khuyên tai được làm bằng mây, tre đan. Chỉ riêng dòng sản phẩm này đã giúp chị có khách hàng tại nhiều nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Làng nghề mây tre đan Phú Vinh đã phát triển với nhiều cơ sở sản xuất trong huyện, tạo ra công ăn việc làm cho đông đảo người lao động trong khu vực. Niềm đam mê và tình yêu với nghề truyền thống đã được thể hiện trên từng sản phẩm của những người thợ. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Phương Quang cho biết cơ sở của anh hiện đang thu hút số lượng người lao động lớn nhất trong vùng. Bởi lẽ mây tre đan đặc thù chia làm nhiều công đoạn nên số lượng người tham gia sản xuất rất đông.

“Nếu lượng đặt hàng ổn định, thu nhập mỗi người dân cũng được khoảng 150-200 nghìn/ngày. Với mức sống ở khu vực ngoại thành, thu nhập như vậy tương đối ổn định, giúp họ trang trải cuộc sống”, anh Quang nói.

Giữ cốt cách làng nghề truyền thống mây tre đan

Cần đổi mới, chú trọng phát triển du lịch làng nghề

Làng nghề mây tre đan Phú Vinh đang đối mặt với nhiều thách thức trong thời đại hiện đại, đặc biệt sau hơn 2 năm đại dịch COVID-19, nhiều cơ sở sản xuất mây tre đan của làng nghề đã gặp phải những khó khăn chung trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, để làng nghề phát triển ổn định, bền vững, rất cần một sự đột phá trong tư duy, cách làm và quảng bá sản phẩm.

Để tạo ra sự khác biệt và nâng cao giá trị sản phẩm, nhiều nghệ nhân trong làng đã nỗ lực vươn lên, khắc phục khó khăn và tìm cách thay đổi để quảng bá thương hiệu. Họ tập trung vào việc cải tiến kỹ thuật sản xuất, nâng cao chất lượng và thay đổi mẫu mã sản phẩm để phù hợp với sự đa dạng của thị trường. Đồng thời, họ cũng áp dụng công nghệ vào sản xuất và quảng bá sản phẩm, ứng dụng công nghệ thông tin để tiếp cận khách hàng và tìm kiếm thị trường mới.

Ngoài ra, việc quảng bá thương hiệu và xây dựng một thương hiệu mạnh cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của làng nghề. Nhiều nghệ nhân đã tìm kiếm các kênh tiếp thị và quảng bá sản phẩm thông qua các trang mạng xã hội và các sự kiện triển lãm. Họ cũng tham gia các chương trình đào tạo về kỹ năng tiếp thị và quản lý để phát triển kinh doanh và thương hiệu của mình.

Theo nghệ nhân ưu tú Nguyễn Phương Quang, thay vì chỉ quảng bá sản phẩm bằng cách truyền miệng, người nào biết tự tìm đến đặt hàng, anh đã đẩy mạnh kênh bán hàng qua mạng bằng việc lập trang facebook và trang web để nhiều người có thể biết đến sản phẩm mây tre dễ dàng hơn.

“Đặc biệt, tôi cũng tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, các hội chợ, lễ hội để người dân được tiếp cận gần với sản phẩm hơn”, anh Quang nói.

Giữ cốt cách làng nghề truyền thống mây tre đan

Ngoài việc quan tâm đến việc xây dựng thương hiệu làng nghề thì cũng cần chú trọng đến vấn đề phát triển du lịch. Mây tre đan được coi là một trong những ưu tiên hàng đầu để đẩy mạnh phát triển các sản phẩm quà lưu niệm du lịch mang tính đặc trưng của Thủ đô Hà Nội.

Hiện nay, có rất nhiều khách du lịch tìm đến làng nghề mây tre đan Phú Vinh để trải nghiệm và mua sắm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo. Để phát triển du lịch mây tre đan, cần đầu tư vào các hoạt động quảng bá và giới thiệu sản phẩm đến khách du lịch. Các tour du lịch địa phương có thể được phát triển để giới thiệu các sản phẩm mây tre đan và các hoạt động thủ công cho du khách. Ngoài ra, cần cải thiện cơ sở hạ tầng, đưa vào các dịch vụ du lịch hấp dẫn, thu hút khách du lịch từ khắp nơi đến với làng nghề.

Vừa qua, thành phố Hà Nội đã tổ chức Lễ hội Quà tặng Du lịch Hà Nội, Lễ hội Ẩm thực và Du lịch làng nghề Hà Nội năm 2022, tập trung giới thiệu các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của các làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề mây tre đan Phú Vinh. Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền đã khẳng định: “Cùng với xây dựng và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch; chủ trương đẩy mạnh phát triển các sản phẩm quà lưu niệm du lịch mang tính đặc trưng của Thủ đô Hà Nội cũng là yêu cầu cấp thiết đối với ngành du lịch, làng nghề, điểm đến, di tích, doanh nghiệp lữ hành, toàn thể các đơn vị hoạt động du lịch đang hướng đến để xây dựng thương hiệu quà tặng cho du lịch Thủ đô”.

Đây không chỉ là cơ hội để giới thiệu và quảng bá sản phẩm quà tặng du lịch Hà Nội mà còn là cầu nối đưa du khách đến với sản phẩm truyền thống, khuyến khích phát triển ngành công nghiệp sản xuất, tạo việc làm và tăng thu nhập cho lực lượng lao động trong làng nghề mây tre đan Phú Vinh.

Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững của làng nghề, cần sự vào cuộc chung tay của các cấp, ngành cũng như sự thay đổi tư duy của các cơ sở sản xuất truyền thống. Cần tiếp tục đầu tư vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch tại làng nghề để thu hút thêm lượng khách du lịch đến với làng nghề. Ngoài ra, cần tạo điều kiện thuận lợi cho các nghệ nhân trong làng nghề để phát triển và truyền lại kinh nghiệm cho thế hệ sau.

Tin rằng với sự hỗ trợ và sự vào cuộc nhiệt tình của các cấp, ngành và cộng đồng, làng nghề mây tre đan Phú Vinh sẽ luôn được duy trì và ổn định sản xuất, phát triển bền vững theo hướng hiện đại hóa và đáp ứng được nhu cầu thị trường.

Giữ cốt cách làng nghề truyền thống mây tre đan

Lời kết

Sản xuất mây tre đan là một công việc đòi hỏi sự khéo léo, tinh tế và tâm huyết từ những người thợ. Vì mây tre đan đặc thù chia làm nhiều công đoạn khác nhau, từ thu hoạch, xử lý, tẩm màu, đến đan lát và hoàn thiện sản phẩm, nên số lượng người tham gia sản xuất rất đông. Tuy nhiên, đây lại cũng là một trong những thách thức lớn đối với ngành công nghiệp mây tre đan khi phải quản lý được quá trình sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Với nỗ lực của các nghệ nhân và chủ cơ sở, các sản phẩm mây tre đan từ làng Phú Vinh đã được nhiều người biết đến và yêu thích, từ đó giúp cho nghề truyền thống này tiếp tục phát triển và duy trì được vị thế của mình. Đồng thời, các cơ sở sản xuất cũng đang nỗ lực để đưa ra những sản phẩm mới, độc đáo và đa dạng hơn để thu hút khách hàng. Nhờ đó, nghề mây tre đan Phú Vinh vẫn đang là một ngành công nghiệp quan trọng và mang lại nhiều giá trị kinh tế và văn hóa cho địa phương.