Làng mây tre Phú Vinh không chỉ là một điểm đến nổi tiếng với nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, mà còn là một điểm du lịch hấp dẫn tại Hà Nội. Khi đến thăm ngôi làng này, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm tinh hoa của nghệ thuật đan mây tre tinh tế và cảm nhận được sự độc đáo và sống động của từng sản phẩm. “Cái hồn” của ngôi làng được thể hiện qua những tác phẩm độc đáo, sáng tạo và đầy cảm xúc. Hãy cùng Mây Tre Phú Vinh khám phá thêm về du lịch làng nghề Phú Vinh nhé!
Lịch sử hình thành của Làng nghề Phú Vinh
Nghề đan mây tre tại làng Phú Vinh có một lịch sử phát triển lâu đời và trở thành một phần không thể thiếu trong cộng đồng địa phương. Mặc dù không thể xác định chính xác thời điểm xuất hiện của nghề đan mây tre tại địa phương này, các nhà nghiên cứu đã khảo sát và cho rằng sản phẩm mây tre đan của làng Phú Vinh đã tồn tại trong khoảng thời gian trên 400 năm.
Làng Phú Vinh nằm tại vùng đất bán Sơn và bao gồm 4 xóm là xóm Thượng, xóm Hạ, xóm Gò Đậu và xóm Đầm Bung. Ban đầu, đình làng Phú Vinh được xây dựng trên khu vực Gò Cầu Gộng, cách làng Phú Vinh hiện nay khoảng 1km. Với đồng chiêm trũng rộng lớn, trong mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch, nước mưa lên cao làm chìm chân tre, gây khó khăn trong việc di chuyển giữa các xóm và đình làng. Để vượt qua tình hình đi lại khó khăn, người dân trong làng đã tận dụng tre để đan thành các thúng và thuyền, trở thành phương tiện di chuyển trong mùa mưa.
Từ đó, nghề đan mây tre tại Phú Vinh đã hình thành và phát triển. Người dân đã vượt qua khó khăn của địa hình và sử dụng tài năng và kỹ thuật đan của mình để tạo ra các sản phẩm từ mây và tre. Nghề đan mây tre trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và văn hóa của người dân Phú Vinh. Công nghệ đan mây và tre đã được truyền lại qua các thế hệ, và đến nay, làng Phú Vinh vẫn tiếp tục duy trì và phát triển nghề truyền thống này, đồng thời đóng góp vào giá trị văn hóa và kinh tế địa phương. Sự phát triển của nghề đan mây tre đã lan rộng sang các làng xã khác trong khu vực và đã phát triển đến hơn 20 tỉnh thành trên toàn quốc.
Quy trình lựa chọn nguyên liệu
Theo các nghệ nhân lâu năm sống tại làng nghề Phú Vinh, để có một sản phẩm như ý, điều trước tiên người thợ phải hiểu rõ về nguyên liệu mà mình sử dụng, như tre, nứa, vầu, trúc, bương, song, mây…
Với tre, nguyên liệu phải được lựa chọn kỹ càng. Sau khi mua về, tre được phơi tái và sau đó ngâm trong hóa chất chống mối mọt trong khoảng 10 ngày. Sau đó, tre được vớt ra và tiến hành nghiến mấu, cạo vỏ, đánh bóng và phơi khô. Tiếp theo, tre được đưa vào lò và sử dụng rơm rạ hoặc lá tre để tạo màu. Sau khi qua quá trình này, tre được đưa ra khỏi lò để nguội và được uốn thẳng theo ý muốn.
Đối với mây, quy trình phơi sấy yêu cầu phải tuân thủ kỹ thuật, phơi khô tự nhiên để mây có màu trắng ngà, dẻo và dai. Công việc này không thể sao nhãng mà phải được săn sóc và theo dõi kỹ càng. Trong quá trình phơi, mây không nên gặp quá nhiều khói hoặc quá ít khói, vì điều này có thể làm mất đi màu sắc của mây. Nếu mây gặp mưa trong quá trình phơi, sợi mây có thể bị nổi mốc và mất đi vẻ đẹp tự nhiên. Nếu sợi mây chưa khô hoàn toàn, “nước da” có thể bị úa, trong khi khô kiệt quá mức có thể khiến mây mất đi vẻ óng mềm. Tuy nhiên, khi mây đã được phơi khô hoàn toàn và không bị ẩm, độ bền của nó có thể lên đến 100 năm trở lên. Đây là quy trình tạo màu hoàn toàn tự nhiên, không sử dụng hóa chất, giúp cho các sản phẩm mây tre đan của Phú Vinh không gây hại cho sức khỏe người sử dụng và có độ bền màu cao, lên đến 30-40 năm.
Qua những quy trình tỉ mỉ và công phu này, làng Phú Vinh đã xây dựng nên một nghề truyền thống độc đáo và phát triển. Các nghệ nhân tại làng không chỉ giữ gìn và truyền lại kỹ thuật đan mây tre cho nhau, mà còn đóng góp vào sự phát triển văn hóa và kinh tế địa phương. Sản phẩm mây tre đan của làng Phú Vinh đã trở thành biểu tượng văn hóa và là nguồn cảm hứng cho nhiều người đam mê nghệ thuật thủ công. Sự kỳ công và tài năng của người làng đã lan tỏa sang các làng xã khác trong khu vực và đến hơn 20 tỉnh thành trên toàn quốc, góp phần làm nên sự phong phú và đa dạng của nền văn hóa và nghệ thuật dân gian Việt Nam.
Mô hình sản xuất
Làng nghề mây tre đan Phú Vinh không chỉ đáp ứng nhu cầu sản phẩm trong nước mà còn mở rộng tiếp cận các thị trường có tính cạnh tranh cao trên toàn cầu. Với chất lượng sản phẩm độc đáo và tinh tế, làng Phú Vinh đã thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia và trở thành một địa chỉ đáng tin cậy cho việc nhập khẩu mây tre đan.
Đặc biệt, thị trường Trung Quốc đã trở thành một đối tác quan trọng của làng Phú Vinh trong lĩnh vực xuất khẩu mây tre đan. Với quy mô dân số lớn và nhu cầu tiêu dùng cao, Trung Quốc đang tìm kiếm những sản phẩm thủ công truyền thống có giá trị văn hóa và thẩm mỹ. Mây tre đan của Phú Vinh, với chất lượng và độ bền vượt trội, đã thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng Trung Quốc. Những sản phẩm mây tre đan từ làng Phú Vinh được xuất khẩu đến Trung Quốc chiếm tỷ lệ lớn trong tổng sản phẩm xuất khẩu của làng, góp phần vào sự phát triển kinh tế và thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai quốc gia.
Ngoài Trung Quốc, thị trường Nhật Bản cũng là một đối tác quan trọng khác của làng nghề Phú Vinh. Với sự trọng tâm vào chất lượng và sự tinh tế trong sản phẩm thủ công, người tiêu dùng Nhật Bản đánh giá cao mây tre đan từ làng Phú Vinh. Sản phẩm mây tre đan được xuất khẩu đến Nhật Bản không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn là một phần trong việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống của Việt Nam trên tầm quốc tế.
Ngoài các thị trường châu Á, mây tre đan từ làng Phú Vinh đã trở thành một mặt hàng được các quốc gia Châu Âu quan tâm. Sự tinh tế và sự độc đáo của các sản phẩm mây tre đan đã thu hút sự chú ý của người tiêu dùng tại các quốc gia như Pháp, Đức, Ý và Hà Lan. Những sản phẩm từ làng Phú Vinh không chỉ mang giá trị văn hóa mà còn là một biểu tượng của nghệ thuật thủ công và sự sáng tạo.
Với tỷ lệ xuất khẩu chiếm đến 60% tổng sản phẩm, làng nghề mây tre đan Phú Vinh đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường quốc tế. Sự thành công này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho làng Phú Vinh mà còn góp phần quảng bá và tôn vinh nghệ thuật truyền thống của Việt Nam trên toàn cầu.
Các sản phẩm mây tre đan của làng nghề Phú Vinh
Trước đây, làng nghề mây tre đan Phú Vinh chủ yếu sản xuất các đồ mây tre nhằm phục vụ cho cuộc sống hàng ngày như thúng mủng, dần, sàng, túi, hộp và các sản phẩm tương tự. Những sản phẩm này có tính chất hữu ích và thiết thực, đáp ứng nhu cầu sử dụng trong đời sống hàng ngày của cộng đồng.
Tuy nhiên, hiện nay, làng Phú Vinh đã mở rộng phạm vi sản xuất và mang đến nhiều mẫu mã, chủng loại đa dạng hơn để đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng và đón đầu xu hướng của người tiêu dùng. Các nghệ nhân và thợ làng đã phát triển các kỹ thuật cao cấp để tạo ra những sản phẩm mây tre đan mang tính thẩm mỹ và tinh tế. Không chỉ giới hạn trong việc sản xuất những vật dụng hữu ích, làng nghề đã mở rộng sang lĩnh vực nghệ thuật. Các nghệ nhân tài ba đã tạo ra những tác phẩm tranh chân dung, phong cảnh, hoành phi câu đối, chim thú và nhiều sản phẩm nghệ thuật khác từ mây tre đan. Những tác phẩm này không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn góp phần tôn vinh và bảo tồn nghệ thuật dân gian Việt Nam.
Bên cạnh đó, làng Phú Vinh còn phát triển các sản phẩm kết hợp giữa mây tre đan và gốm sứ, tạo nên những món đồ trang trí độc đáo và đẹp mắt như chao đèn, rèm cửa và các vật phẩm trang trí nội thất khác. Sự kết hợp này mang đến sự đa dạng và sự sáng tạo trong ngành mây tre đan, tạo nên những sản phẩm độc nhất vô nhị và thu hút sự quan tâm của khách hàng trong và ngoài nước.
Mây tre đan không chỉ có tính dẻo dai và dễ tạo hình mà còn rất bền bỉ. Những sản phẩm mây tre đan, nếu được bảo quản đúng cách, có thể có tuổi thọ vượt xa tuổi thọ của con người. Điều này cho thấy khả năng bền bỉ và đáng tin cậy của nguyên liệu này. Mây tre đan không chỉ được sử dụng để trang trí, nội thất, thời trang và các vật dụng đời sống mà còn có thể ứng dụng trong thiết kế công trình nhà ở.
Đặc điểm độc đáo của sản phẩm làng nghề Phú Vinh không chỉ nằm ở tay nghề và kỹ thuật mà còn ở những đường bện đặc sắc, tinh xảo và tỉ mỉ. Có những mẫu tết hoa chỉ người dân trong làng Phú Vinh mới có thể tạo ra được. Điều này thể hiện sự tinh tế và sáng tạo trong quá trình sản xuất sản phẩm mây tre đan.
Quá trình làm ra các đồ vật từ mây tre đan, bất kể đơn giản hay phức tạp, đều phải trải qua các công đoạn thu hái, sơ chế và chuẩn bị nguyên liệu, trước khi tiến đến khâu cuối cùng là dệt. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo, kỹ thuật và sự tỉ mỉ để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao.
Theo sự hội nhập trong thương mại quốc tế, nghề mây tre đan tại làng Phú Vinh đã trải qua những bước chuyển mình mạnh mẽ và gặt hái nhiều thành công. Sản phẩm mây tre đan của làng Phú Vinh đã được đánh giá cao và xuất khẩu sang các thị trường quốc tế, đồng thời góp phần vào phát triển kinh tế địa phương. Qua quá trình này, làng Phú Vinh đã không chỉ khẳng định được vị thế của mình trên thị trường quốc nội mà còn trở thành một đại diện văn hóa và nghệ thuật của Việt Nam trên sân khấu quốc tế.
Du lịch làng nghề Phú Vinh có gì hay?
Du lịch làng nghề Phú Vinh – Tham quan khu trưng bày các sản phẩm mây tre đan
Du lịch làng nghề mây tre đan Phú Vinh không chỉ mang đến trải nghiệm độc đáo về văn hóa và nghệ thuật truyền thống của người dân địa phương, mà còn có những điểm đặc biệt hấp dẫn mà du khách có thể khám phá. Một trong những hoạt động đáng chú ý khi du lịch làng mây tre đan Phú Vinh là tham quan khu trưng bày các sản phẩm mây tre đan.
Khu trưng bày này là nơi tập trung các sản phẩm mây tre đan đa dạng và phong phú, từ những sản phẩm truyền thống như thúng mủng, dần, sàng, túi, hộp cho đến các sản phẩm mang tính nghệ thuật cao như tranh chân dung, phong cảnh, hoành phi câu đối, chim thú. Du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những tác phẩm tinh xảo được tạo nên từ sự khéo léo và tài năng của các nghệ nhân làng Phú Vinh.
Tham quan khu trưng bày, du khách sẽ được tìm hiểu về quy trình sản xuất mây tre đan từ khi thu hái nguyên liệu cho đến khi hoàn thiện sản phẩm. Các nghệ nhân sẽ hướng dẫn và giải thích về công đoạn sơ chế, lựa chọn nguyên liệu, kỹ thuật dệt và các bước xử lý cuối cùng để tạo nên những sản phẩm độc đáo và chất lượng. Du khách có thể theo dõi trực tiếp quá trình làm việc của các nghệ nhân và thậm chí tham gia vào những khâu đơn giản của quy trình sản xuất.
Ngoài việc khám phá quá trình sản xuất, du khách cũng có thể tận hưởng việc mua sắm các sản phẩm mây tre đan tại khu trưng bày. Đây là cơ hội để sở hữu những món đồ mang tính văn hóa và nghệ thuật cao, đồng thời cũng là cách để đóng góp vào việc bảo tồn và phát triển nghề truyền thống này.
Ngoài khu trưng bày, du lịch làng nghề mây tre đan Phú Vinh còn cung cấp những hoạt động khác như tham quan các xưởng sản xuất, tham gia các khóa học truyền thống về mây tre đan, thưởng thức các món ăn địa phương và tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống của người dân địa phương. Tất cả những hoạt động này sẽ mang đến cho du khách một trải nghiệm tuyệt vời và sâu sắc về làng nghề mây tre đan Phú Vinh.
Du lịch làng nghề Phú Vinh – Tận mắt xem quy trình sản xuất ở làng mây tre đan Phú Vinh
Khi du lịch đến làng mây tre đan Phú Vinh, du khách sẽ có cơ hội tận mắt xem quy trình sản xuất tinh tế của ngành nghề này. Làng mây tre đan Phú Vinh không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn để khám phá và mua sắm các sản phẩm mây tre đan độc đáo, mà còn mang đến cho du khách cơ hội trực tiếp quan sát quy trình sản xuất đầy khéo léo của các nghệ nhân địa phương.
Mỗi gia đình tại làng mây tre đan Phú Vinh đều có những bí quyết riêng để chế biến mây tre đan theo cách của mình. Sợi tre tươi và mềm mại cùng với các dụng cụ như cây đan, kéo, dao, mỏ lết, thước kẻ và dụng cụ cắt tre là những nguyên liệu chính được sử dụng. Quá trình chế biến bắt đầu bằng việc tách những sợi tre mỏng và mềm từ các cây tre già. Sau đó, các sợi tre này được cắt thành các đoạn ngắn có kích thước tương đương với chiều dài của sản phẩm cần làm.
Công đoạn tiếp theo là tạo màu cho sản phẩm. Điều đặc biệt tại làng mây tre đan Phú Vinh là việc ứng dụng các bí kíp đặc biệt để tạo ra màu sắc đa dạng cho các sản phẩm. Các nghệ nhân đã phát triển các công nghệ tạo màu từ các nguồn tự nhiên như cây cỏ, lá, trái cây và các chất liệu khác. Quá trình tạo màu được thực hiện một cách tỉ mỉ và chính xác để đạt được màu sắc mong muốn cho từng sản phẩm. Từ những sợi tre tươi ban đầu, mây tre đan đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật với màu sắc độc đáo và hấp dẫn.
Tiếp theo, người thợ sử dụng kỹ thuật đan lát để tạo ra các sản phẩm từ các sợi tre đã được chuẩn bị trước đó. Qua quá trình đan, họ sử dụng các kỹ thuật khác nhau để tạo ra những kiểu dáng độc đáo và phong phú cho sản phẩm của mình. Bằng cách kết hợp các sợi tre và các kỹ thuật đan khéo léo, những sản phẩm như làn mây, lẵng mây, bát mây, tranh chân dung, chao đèn, rèm cửa, bàn, ghế và nhiều loại sản phẩm khác được tạo ra.
Việc được tận mắt chứng kiến quy trình chế biến mây tre đan tại làng mây tre đan Phú Vinh là một trải nghiệm đặc biệt. Bạn sẽ có cơ hội thấy sự khéo léo và tài năng của những nghệ nhân địa phương trong việc chế biến sợi tre thành những sản phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp. Ngoài ra, bạn cũng có thể tương tác và trò chuyện với họ để hiểu thêm về quá trình sáng tạo và ý nghĩa của từng sản phẩm.
Qua quá trình này, bạn có thể cảm nhận được tình yêu và niềm đam mê mà người thợ đan lát đổ vào từng sản phẩm, cũng như sự tỉ mỉ và công phu trong quy trình sản xuất. Điều này thể hiện rõ ràng sự tinh tế và chất lượng cao của nghệ thuật mây tre đan.
Du lịch làng nghề Phú Vinh – Trò chuyện với các nghệ nhân làm mây tre đan
Khi bạn ghé thăm làng nghề Mây Tre Đan Phú Vinh, bạn sẽ bước vào một thế giới của những nghệ nhân tài ba và sự truyền thống lâu đời. Đây là cơ hội để bạn gặp gỡ những người đã truyền lại và bảo tồn nghề truyền thống này qua nhiều thế hệ.
Ở Phú Vinh, không ai là không biết đến gia đình nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh. Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh đã đạt được thành công đáng kể trong lĩnh vực nội thất mây tre đan. Ông Tĩnh tiếp tục nối nghiệp của cha mình, nghệ nhân Nuyễn Văn Khiếu, và hàng ngày ông giữ gìn những tinh hoa và trải nghiệm của mình như một kho báu. Con trai của ông Tĩnh, anh Nguyễn Văn Quang, sau khi gia nhập quân đội vào năm 2004, đã quay trở lại sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự vào đầu năm 2007 để tiếp tục công việc của cha.
Tác phẩm đầu tay của Nguyễn Văn Quang là một chiếc lọ lục bình cao 4,1m, được công nhận là kỷ lục Việt Nam trong Hội hoa năm 2009. Anh đã hoàn thành công trình này với hình ảnh bốn điểm nhấn đặc trưng gồm Chùa Một Cột, Khuê Văn Các, Tháp Rùa và Rồng thời Lý đang bay lên trên bề mặt lục bình. Đây là một công trình do Quang thiết kế, và anh trai của anh Quang, anh Nguyễn Văn Bình, đã đan cốt cho công trình này. Cả gia đình đã cùng nhau khởi công từ ngày 10/10/2007. Với gia đình nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh, công trình này mang giá trị tinh thần vô cùng quý báu và không thể định giá bằng tiền bạc. Đây cũng là tác phẩm đầu tay của cháu nội của nghệ nhân Nguyễn Văn Khiếu, và được dành dâng tặng trong Đại lễ ngàn năm Thăng Long – Hà Nội.
Làng nghề Mây Tre Đan Phú Vinh có điểm đặc biệt là sự tận tâm và đam mê của các nghệ nhân đối với nghề. Khi gặp gỡ và trò chuyện với họ, bạn sẽ được nghe những câu chuyện thú vị về lịch sử và truyền thống của làng nghề này. Họ sẽ chia sẻ với bạn về nguồn gốc và ý nghĩa của nghề mây tre đan, cũng như những kỹ thuật và bí quyết chế biến truyền thống mà họ đã học hỏi từ những người đi trước.
Ngoài việc nghe các câu chuyện hấp dẫn, bạn còn có cơ hội tham gia vào các màn trình diễn nghệ thuật điêu luyện. Các nghệ nhân sẽ trưng bày và thể hiện sự khéo léo và tài năng của họ trong việc tạo ra những tác phẩm mây tre đan đẹp mắt. Bạn sẽ được chứng kiến những đường nét tinh tế và sự kỹ xảo trong từng sản phẩm. Những màn trình diễn này không chỉ mang tính giải trí mà còn là cách để bạn cảm nhận và trải nghiệm sự đặc sắc của nghệ thuật này.
Các nghệ nhân tại làng Mây Tre Đan Phú Vinh không chỉ đơn thuần là những người thợ, mà họ còn được xem như những “hướng dẫn viên” nhiệt huyết. Họ sẽ giúp bạn khám phá những điều đặc sắc và thú vị về làng nghề này. Họ sẽ chia sẻ với bạn những bí quyết, kỹ thuật và những điều cần biết để hiểu và trân trọng hơn nghề mây tre đan. Bạn có thể tương tác và hỏi thăm họ về mọi thắc mắc hoặc quan tâm liên quan đến nghề và các sản phẩm được tạo ra.
Tại làng nghề Mây Tre Đan Phú Vinh, bạn sẽ không chỉ được trải nghiệm một cuộc hành trình khám phá nghệ thuật độc đáo mà còn hiểu thêm về nền văn hóa và truyền thống của vùng đất này. Sự kết hợp giữa sự tài ba và lòng đam mê của các nghệ nhân tại đây đã tạo nên một không gian sáng tạo và phong phú, nơi mà bạn có thể tận hưởng và khám phá một phần nhỏ trong thế giới của nghệ thuật mây tre đan.
Du lịch làng nghề Phú Vinh – Ẩm thực làng nghề Phú Vinh
Làng nghề Phú Vinh không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm thủ công mây tre đan mà còn có những món ăn đặc sản độc đáo và hấp dẫn du khách. Đặc biệt, bánh cuốn và bánh đúc lạc là hai món ăn đặc trưng của làng nghề này.
Món bánh cuốn làng Phú Vinh là một món ăn được nhiều người yêu thích. Chế biến từ bột gạo và thịt lợn, bánh cuốn làng Phú Vinh có hương vị đậm đà, bùi bùi và rất ngon miệng. Dù nguyên liệu đơn giản, nhưng cách chế biến độc đáo và kỹ thuật cuốn bánh khéo léo tạo nên sự đặc biệt cho món ăn này. Bánh cuốn làng Phú Vinh được yêu thích và tìm đến để thưởng thức bởi nhiều người dân trong và ngoài làng, cũng như du khách đến tham quan.
Ngoài ra, chợ Chuông là nơi du khách có thể thưởng thức món bánh đúc lạc, một món ăn dân dã gắn bó với cuộc sống của người nông dân. Bánh đúc lạc được chế biến từ bột gạo nếp, kèm với đậu phụng rang và nước mắm chua ngọt. Món ăn này không chỉ ngon mà còn rất đơn giản và dễ làm. Bánh đúc lạc mang đến hương vị thơm ngon của gạo nếp, hòa quyện với vị bùi của đậu phụng rang, tạo thành một hài hòa độc đáo. Đây là một món ăn phổ biến và thường được bày bán trong các phiên chợ ở làng Phú Vinh.
Thưởng thức ẩm thực làng nghề Phú Vinh sẽ mang lại cho du khách trải nghiệm văn hóa ẩm thực độc đáo và khám phá hương vị tinh tế của làng quê Việt Nam. Bánh cuốn và bánh đúc lạc không chỉ ngon miệng mà còn thể hiện sự đơn giản, chân chất và tận hưởng văn hóa đời sống của người dân địa phương.
Xem thêm: Du lịch làng nghề Phú Vinh – Chuyến hành trình về xứ sở của “mây tre đan”
Để lại bình luận